VAT, inaczej podatek od towarów i usług, jest podatkiem pośrednim, od wartości dodanej. Oznacza to, że płacimy go tylko przy transakcjach towarowych lub świadczenia usług, rozliczają go przedsiębiorcy, a pełną wartość VAT płaci ostateczny konsument.
Wartość dodana oznacza, że przedsiębiorcy sukcesywnie odliczają VAT, przynajmniej mają do tego prawo przy transakcjach zakupu i naliczany jest im przy transakcjach sprzedaży.
Czym jest naliczanie, odliczanie i jak obliczyć VAT?
Zacznijmy od naliczania. Jeśli przedsiębiorca jest płatnikiem podatku VAT, to wtedy dolicza VAT na fakturze do ceny netto. Kupujący płaci cenę brutto, czyli netto i VAT. Przedsiębiorca ma obowiązek odprowadzić VAT do Urzędu Skarbowego. Jego przychodem jest w tym wypadku cena netto.
Odliczanie występuje przy zakupie. Przedsiębiorca, któremu naliczany jest VAT ma prawo odjąć od niego VAT, który płaci kupując towary. Wtedy do Urzędu Skarbowego odprowadza różnicę między VAT, który został naliczony, a VAT, który odlicza. Urząd Skarbowy może też dokonać zwrotu VAT, jeśli ów VAT odliczany jest większy od tego, który jest naliczany przy sprzedaży.
Wspomniane było cenie netto i cenie brutto oraz, że ostateczny konsument płaci cenę brutto, natomiast przychodem przedsiębiorcy jest cena netto.
Bardzo ważne, żeby wiedzieć, że cena brutto to cena netto plus VAT, ale VAT liczony jest od ceny netto. Oznacza to, że stawkę VAT, np. popularne 23% mnożymy przez wartość netto i otrzymujemy wartość brutto. W drugą stronę już to nie działa. Nie możemy pomnożyć ceny brutto przez VAT i odjąć tego wyniku od ceny brutto. Jeśli chcemy obliczyć cenę netto, znając VAT i cenę brutto, wówczas cenę brutto dzielimy przez 1 + stawka VAT. W naszym przykładzie 1,23. Wynika to z prostych zasad matematyki:
cena netto razy 1,23 = cena brutto, więc
cena netto = cena brutto dzielona przez 1,23
Dzielenie jest odwrotnością mnożenia, a 1,23 to całość netto i 23% netto.
Mamy więc pokazane jak działa VAT, jak się go liczy i kogo ostatecznie najbardziej obciąża.
